Uaktualnienie systemu oprogramowania komputerowego w najnowocześniejsze narzędzia pracy
Ogólnopolska baza cen w budownictwie - największa tego typu baza w Polsce (100 tysięcy cen dostawców i producentów)
Niezbędnik kosztorysanta. Najbardziej wiarygodne i kompletne źródło aktualnych informacji.
Telefon: 781-223-441
6. Specyfikacja istotnych warunków technicznych (SIWZ) wykonania i odbioru robót budowlanych
7. Założenia wyjściowe do kosztorysowania
14. Podstawy do sporządzenia kosztorysu
W zależności od przeznczenia można posługiwać się jednym z następujących rodzajów kosztorysów:
a) kosztorys inwestorski - to dokument określający szacunkową wartość przedmiotu zamówienia na podstawie cen rynkowych takiego samego lub podobnego składnika majątkowego, albo przy wykorzystaniu publikowanych przez GUS i wszelkich innych dostępnych wskaźników cen produkcji budowlano-montażowej. Jest on podstawą do ustalenia potrzebnych środków i oceny efektywności oraz wyboru najkorzystniejszej ceny oferowanej przez wykonawców.
b) kosztorys ofertowy - to dokument zawierający wyliczenia (szczegółowe bądź uproszczone) ceny, za jaką wykonawca jest gotów wykonać przedmiot zamówienia na warunkach określonych przez inwestora wyszczególnionych w zaproszeniu do składania ofert.
c) kosztorys dodatkowy - jest dokumentem ustalającym wartość - cenę wykonania - dodatkowego składnika aktywów bądź robót dodatkowych wynikających z modyfikacji dokumentacji czy zmian w projekcie składnika objętego pierwotną umową a koniecznym dla osiągnięcia zamierzonego celu.
d) kosztorys powykonawczy jest dokumentem określającym rzeczywiste koszty wykonania i przysługujące wynagrodzenie wykonawcy, znajdujące wiarygodne potwierdzenie w dokumentacji technicznej, książce obmiaru, dziennika budowy z uwzględnieniem robót dodatkowych. Kosztorys powykonawczy jest sporządzony z wykorzystaniem podstaw i zasad, na których opracowano kosztorys ofertowy lub zapisanych w umowie w warunkach kiedy strony umówiły się o wynagrodzenie kosztorysowe. Rolę kosztorysu należy dostrzegać nie tylko jako jednego ze składników dokumentacji projektowo-kosztorysowej, ale przede wszystkim jako specyficzną - właściwą dla budownictwa - metodę rachunku kosztów i kalkulacji ceny a zwłaszcza jako swego rodzaju (analityczno-planistyczną i prognozową) sztukę wyceniania niejednorodnych procesów rzeczowych (nakładów i efektów) i nadawanie im wymiaru wartościowego pozwalającego na ich porównanie, ocenianie, ewidencjonowanie i jednoznaczne wykorzystywanie w stosunkach wzajemnych między różnymi kontrahentami. Rolą kosztorysu jest rzetelny odczyt z projektu technicznego rodzaju robót do wykonania, a z przedmiaru robót ilościowego zakresu poszczególnych asortymentów robót w jednostkach naturalnych, ich chronologiczne wyspecyfikowanie w kolejności realizacji oraz ustalenie rozmiarów wartościowych w drodze przyporządkowania właściwych norm zużycia z polskich norm (PN), norm europejskich (EN) lub obiektów budowlanych, lub aprobat technicznych oraz klasyfikacji statystycznych odpowiednich do każdego asortymentu robót.
Podstawowym zadaniem kosztorysu jest konkretyzacja obowiązków przedsiębiorstwa, których sprawne wykonanie powinno zapewnić osiąganie celów, jakie wynikają z przyjętej strategii działania w zakresie kosztów i oczekiwanych korzyści ekonomicznych. Tak dostrzegane zadania kosztorysu powinny zapewnić wstępną ocenę skutków ekonomicznych z tytułu realizacji zamierzonego przedsięwzięcia (przedmiotu zamówienia) oraz ustalenie przewidywanego zużycia czynników produkcji budowlanej w procesie realizacji. Istotnym zadaniem kosztorysu jest zapewnienie możliwości dokumentowania, ewidencjonowania oraz śledzenia rzeczywistego poziomu kosztów (wg ich składników rodzajowych) w miarę postępu realizacji robót, kontrolowanie ich poziomu w porównaniu do przyjętych założeń oraz podejmowanie decyzji korygujących i usprawniających przebieg realizacji. Ważnym zadaniem kosztorysu jest prawidłowe ustalenie korzyści finansowych - w formie kwotowej czy stawki procentowej - w odniesieniu do całego przedsięwzięcia, jak i poszczególnych etapów i elementów realizacyjnych. Nie mniej istotnym, a może naczelnym zadaniem kosztorysu jest wyeksponowanie zadań dla poszczególnych komórek organizacyjnych, które z racji swego usytuowania są zobowiązane do bezpośredniego realizowania lub współdziałania w procesie wykonania przedmiotu zamówienia od rozpoczęcia aż do zakończenia. Spełnienie przytoczonych wyżej i innych zadań przez kosztorys jest w praktyce inwestycji budowlanych uwarunkowane wieloma czynnikami, a zwłaszcza:
- właściwym zaprogramowaniem organizacji produkcji,
- zabezpieczeniem właściwych i potrzebnych we właściwym czasie, ilości czynników produkcji,
- ustaleniem odpowiednich zasad i warunków współdziałania i kooperacji wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa,
- zapewnieniem właściwej rytmiki procesów produkcyjnych z uwzględnieniem warunków lokalizacyjnych i klimatycznych , właściwe obsady kadrowe stosowane do poszczególnych faz produkcji itp.
Należy zauważyć, że przytoczone wyżej uwarunkowania to także zadania, jakie muszą być dostrzegane, doceniane, przewidywane i skonkretyzowane już w momencie opracowania kosztorysu tak ofertowego, jak i powykonawczego, aby mógł on potwierdzać poprawność, rzetelność i wiarygodność zarówno na potrzeby wewnętrzne jak i zewnętrzne.
Kosztorys składa się z wielu jednostek składowych o różnorodnej postaci naturalnej. W przypadku działalności budowlanej pełni on z natury rzeczy szereg funkcji dla uczestników procesu inwestycyjnego, a m.in.:
a) funkcje planowania - określająca rozmiary zużycia czynników produkcji w wyrazie wartościowym i rzeczowym o charakterze zmiennym i stałym, a to umożliwia planowanie ogółu nakładów i spodziewanych przychodów z realizacji planowanego przedsięwzięcia,
b) funkcję analityczno-porównawczą - umożliwiającą przez porównania szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia po stronie inwestora i wartości kosztorysu ofertowego przesądzają o wyborze najkorzystniejszej ceny, jaką może zapłacić inwestor, a w wysokości możliwej do uzyskania przez wykonawcę,
c) funkcję informacyjną - ponieważ odwzorowuje przyszła rzeczywistość na podstawie realiów dnia dzisiejszego w całym okresie realizacji z uwzględnieniem istniejących podstaw technicznych,
d) funkcję decyzyjną - ponieważ dostarcza danych (zarówno dla inwestora, jak i wykonawcy), umożliwiających podejmowanie decyzji w zakresie rynku zaopatrzenia, źródeł finansowania, kierunku inwestowania, tworzenia oferty wykonawczej, wyboru wykonawcy itp., co owocuje określeniem ogólnych rozmiarów wartości zamówienia - nakładów u inwestora oraz wielkości przychodów u wykonawcy,
e) funkcję kalkulacyjną - w wyniku różnorakich obliczeń, przeliczeń i rozliczeń pozwala na ustalenie wartościowych rozmiarów niejednorodnych procesów rzeczowych w wymiernej wartości pieniężnej zarówno po stronie przeszłych przychodów i kosztów, jak i wyników. Jest wyznacznikiem z jednej strony ceny ofertowej, a z drugiej wartości zamowienia, jeżeli zostaje zaakceptowana,
f) funkcję negocjacyjną - jako że rzeczowo-wartościowe jego elementy w ujęciu cząstkowym i całościowym stanowią kanwę negocjacji warunków uprawniających do zlecenia i podjęcia realizacji określonego przedsięwzięcia,
g) funkcję transakcyjną - kosztorys spełnia dzięki temu, że jest on podstawą platformą rozmów kontraktowych w procesie tj. negocjacji i uzgodnień warunków kupna-sprzedaży określonego przedmiotu zamówienia, który ma być wykonany w przyszłości (bądź został wykonany) za uzgodnioną cenę, której ostateczną wysokość określa umowa bądź aneks do niej.
h) funkcję optymalizacyjną - kosztorys spełnia wówczas, kiedy zarówno wykonawcy jak i inwestorowi pozwala na dokonywanie wyboru najbardziej optymalnego (jednego z wielu) wariantów działania, zapewniając obydwu partnerom najkorzystniejsze relacje między nakładami i efektami, jakie w konkretnych warunkach oczekują oni z realizacji przedmiotu zamówienia,
i) funkcę innowacyjną - kosztorys spełnia wszędzie tam, gdzie wykorzystuje w rachunku kalkulacyjnym nowocześniejsze rozwiązania materiałowo-techniczne w porównaniu do założeń dokumentacji projektowej, które prowadzą do skrócenia czasu realizacji, obniżenia kosztów bądź podnoszą jakość techniczno-funkcjonalną itp.
j) funkcję kontrolną - zapewnia możliwość śledzenia, kontrolowania, analizowania i weryfikowania przebiegu realizacji w porównaniu do założeń ofertowych i uzgodnień umownych. Umożliwia ocenę efektów w toku realizacji oraz porównania przychodów i kosztów po zakończeniu,
k) funkcję motywacyjną - kosztorys sprawuje wówczas, kiedy dostarcza uczestnikom procesu inwestycyjnego wiarygodnych informacji dla oceny efektywności i umiejscowienia odpowiedzialności jako podstawy zastosowania odpowiednich środków motywacyjnych o charakterze premiowym czy upomnieniowo-sankcyjnym.
l) funkcję rozliczeniowo-rozrachunkową - w wyniku dokumentowania zaszłości w kolejnych okresach realizacji określających wiarygodnie w ujęciu wartościowym i rzeczowym z jednej strony należności, a z drugiej zobowiązania przy uwzględnieniu zmniejszeń czy zwiększeń z tytułu jakości czy też innych rozliczeń,
m) funkcję pomiaru ogolnej efektywności - w rezultacie wyliczeń sumy nakładów i spodziewanych efektów u inwestora oraz wielkości kosztów i przychodów po stronie wykonawcy. W każdym przypadku prognoza i osiągnięty stan musi pokazywać nadwyżkę efektów nad sumę nakładów u inwestora, a nadwyżką przychodów nad sumą kosztów u wykonawcy.
Wymagany odrębnymi przepisami projekt budowlany wraz z opisami i rysunkami niezbędnymi do realizacji robót (w razie potrzeby uzupełniony szczegółowymi projektami) lub opis zawierający określenie rodzaju, zakresu i standardu wykonania robót, wynikający z inwentaryzacji lub protokołu typowania robót.6. Specyfikacja istotnych warunków technicznych (SIWZ) wykonania i odbioru robót budowlanych
Opracowanie zawierającje zbiory wymagań technicznych w zakresie jakości wykonania robót budowlanych, obejmujące wymagania wobec włościwości materiałów, wymagania dotyczące technologii i oceny wykonania i odbioru robót oraz wskazania podstaw lub opis zasad przedmiarowania.7. Założenia wyjściowe do kosztorysowania
Dane techniczne, technologiczne i organizacyjne nie określone w dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, a mające wpływ na wysokość ceny kosztorysowej oraz wymagania dotyczące metod i podstaw opracowania kosztorysu, szczególnie formuły kalkulacyjnej, ustalania cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych oraz innych podstaw kosztorysowych. Przedmiar robót - opracowanie wraz z wyliczeniem i zestawieniem rodzaju i ilości robot w kolejności technologicznej ich wykonania, z podaniem zakresu planowanych robót oraz wskazaniem podstaw do ustalania szczegółowego opisu lub szczegółowy opis robót, sporządzone przed wykonaniem robót na podstawie dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót. Obmiar robót - zestawienie ilości robót określone wyżej w pkt. "Przedmiar", lecz opracowane po wykonaniu robót i zapisane do książki obmiaru robót. Składnik kalkulacyjny ceny kosztorysowej obejmujący koszty ogólne budowy i koszty zarządu nie ujęte w kosztach bezpośrednich i zaliczane do kosztów wykonania robót, a także inne koszty w zakresie uzgodnionym. Składniki kalkulacyjne ceny kosztorysowej obejmujące koszty produkcji budowlanej (R, M, S). Jest to kompleks czynności i operacji rachunkowych o charakterze prognostycznym, opartych o wiarygodne dane dnia dzisiejszego (podstawy techniczne, rzeczowe i finansowe) przy uwzględnieniu trendów przewidywanych w okresie realizacji przedmiotu zamówienia, prowadzących do ustalenia jego sumarycznej wartości. - to zestawienie ilościowe i wartościowe przewidzianych do wykonania lub wykonanych robót związanych z realizacją zaprojektowanego obiektu budowlanego. - to obliczanie nakładów i kosztów przypadających na przedmiot kalkulacji, jednostkę kalkulacyjną, którą może być robota, obiekt budowlany lub grupa aktywów (zadanie inwestycyjne) stanowiąca przedmiot zamówienia lub oferty.14. Podstawy do sporządzenia kosztorysu
a) dokumentacja projektowa,
b) przedmiar robót lub protokół typowania robót,
c) specyfikacja istotnych warunków technicznych wykonania i odbioru robót,
d) założenia wyjściowe do kosztorysowania,
e) ceny jednostkowe robót obejmujące koszty bezpośrednie: robocizny, materiałów, pracy sprzętu i środków transportu technologicznego oraz koszty pośrednie i zysku przyjęte na podstawie badania rynku przez autora kosztorysu,
f) jednostkowe nakłady rzeczowe zawarte w wybranych przez zamawiającego katalogach lub ustalone na podstawie kalkulacji założeń wyjściowych do kosztorysowania,
g) ceny jednostkowe czynników produkcji: robocizny (R), materiałów (M), pracy sprzętu i środków transportu technologicznego (S) przyjęte przez autora kosztorysu na podstawie badania rynku,
h) koszty pośrednie i zysk - przyjęte przez autora kosztorysu na podstawie badania rynku,
i) obowiązujące na podstawie odrębnych przepisów zasady obliczania podatku od towarów i usług (VAT).